Za nami Majówka i tym razem, o dziwo, niesprawdzalność prognozy pogody wyszła wszystkim na dobre. Spodziewaliśmy się deszczu i zimna, tymczasem aura zaskoczyła nas słońcem i przyjemnie ciepłą temperaturą. Nic więc dziwnego, że tłumnie wyszliśmy we wszelkiego rodzaju plenery: do parków, na nadrzeczne wały, w góry, na plaże czy do lasu. Szczęśliwi posiadacze ogródków działkowych korzystali z własnego kawałka ziemi, co humorystycznie bywa nazywane „pobytem na Rodos”, czyli na ‘rodzinnych ogródkach działkowych ogrodzonych siatką’. Po długiej zimie wszyscy jesteśmy stęsknieni za kontaktem z przyrodą, zwłaszcza że znamy jej dobroczynny wpływ na organizm człowieka (o  czym mowa w artykule https://ozdrowiedbaj.pl/2021/11/23/w-kontakcie-z-przyroda/). Nie każdy jednak wie, że natura może wspaniale działać na nas zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz. To, co widzimy, podziwiamy i wąchamy, jest zarazem cudowną naturalną apteką.

Nieznana moc zasobów natury

Jakie „leki” posiada w swoich zasobach przyroda? Po co warto sięgnąć i jakim dolegliwościom można dzięki temu zaradzić? Oto kilka propozycji.

Bluszczyk kurdybanek

Bluszczyk kurdybanek, łac. Glechoma hederacea © Źródło: Wikimedia Commons. Autor: Agnieszka Kwiecień, Nova. Licencja: CC BY-SA 4.0.

Bluszczyk kurdybanek stosuje się w ziołolecznictwie od lat, a surowcem są jego bogate w sole mineralne, żywice i garbniki kwiaty oraz liście. Zioła używa się między innymi w zaburzeniach układu pokarmowego: pobudza wydzielanie soków trawiennych, przyspiesza przemianę materii, poprawia trawienie i stanowi pomoc w walce z niestrawnością. Warto po nie sięgnąć, borykając się z zespołem jelita drażliwego, a także w celu oczyszczenia organizmu z toksyn. Bluszczyk kurdybanek wpływa regenerująco na wątrobę oraz wspomaga pracę trzustki. Jest pomocny w przypadku wzdęć.

Ziele dobroczynnie wpływa na pracę serca i używane jest w przypadku zaburzeń jego rytmu. Oddziaływuje na produkcję leukocytów, a stosowane regularnie łagodzi stres i wyraźnie nas uspokaja.

Jakby tego było mało, bluszczyk ma działanie bakteriobójcze, wzmacnia układ odpornościowy i sprawdza się przy przeziębieniu, w tym w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Napar z kurdybanku zwalcza uporczywy, męczący kaszel, duszności, a także pomaga oczyścić płuca, rozrzedzając wydzielinę, dzięki czemu ułatwia pozbycie się jej.

Podsumowując, warto wspomnieć jeszcze o leczniczym działaniu ziela stosowanego zewnętrznie, do przemywania skóry. Napary, działając przeciwzapalnie i regenerująco, sprawdzają się w łagodzeniu trądziku oraz gojeniu się ran, skaleczeń i oparzeń. Bluszczyk kurdybanek stosuje się również do kąpieli leczniczych w kuracjach przeciwreumatycznych.

Czystek

Czystek, łac. Cistus

Czystek (Cistus) to popularne zioło o nieocenionych właściwościach zdrowotnych. Uważany jest za jedną z najsilniej działających roślin wzmacniających układ immunologiczny, co zawdzięcza wysokiej zawartości polifenoli. Są to związki, które hamują powstawanie i  rozwój stanów zapalnych w organizmie, ponadto dodają energii i wzmacniają go. Polifenole wykazują dobroczynny wpływ na układ krwionośny: przeciwdziałają tworzeniu się blaszek miażdżycowych, hamują utlenianie się „złego” cholesterolu we krwi i ochraniają naczynia krwionośne. Co więcej, wspierają układ odpornościowy człowieka, walczą z wszelkimi drobnoustrojami i grzybami, a także działają antyalergicznie, hamując uwalnianie histaminy.

W jakich sytuacjach sprawdzi się czystek?

• Wspaniale rozprawi się z drobnoustrojami i pomoże pozbyć się symptomów przy infekcjach dróg oddechowych. Skuteczność ta została potwierdzona klinicznie.
• Usunie z organizmu metale ciężkie.
• Przyniesie ulgę mężczyznom z przerostem prostaty z uwagi na swoje właściwości antyproliferacyjne i cytotoksyczne.
• Pomoże zapobiec chorobie niedokrwienia serca, rozpuszczając zatory i zakrzepy w żyłach.
• Dzięki właściwościom antybakteryjnym, antywirusowym i antygrzybicznym będzie skuteczny w walce z łuszczycą, łupieżem, trądzikiem, egzemą oraz przewlekłym zapaleniem zatok.
• Napar z czystka świetnie wspomoże higienę jamy ustnej, z powodzeniem zastąpi drogeryjny płyn do płukania.
• Regularne picie wywaru z tego ziela podziała antyperspiracyjnie, przyczyni się do zmiany zapachu całego ciała.
• Codzienne picie herbaty z czystka zadziała antyalergicznie, dzięki czemu lepiej zniesiemy pylenie roślin.

Co interesujące, jest to tak bezpieczna roślina, że jej stosowanie nie powoduje żadnych skutków ubocznych, nie sposób jej przedawkować. Czystek można podać nawet dzieciom już od 3 miesiąca życia. Do złagodzenia ciut gorzkiego smaku wystarczy dodać sok z cytryny lub łyżeczkę miodu.

Mniszek lekarski

Mniszek, łac. Taraxacum

Mniszek lekarski jest pospolicie występującą rośliną pojawiającą się praktycznie wszędzie: na łąkach, nieużytkach, poboczach dróg oraz trawnikach. Odznacza się ogromną mocą terapeutyczną tkwiącą w całej roślinie, zarówno w częściach nadziemnych, jak i w korzeniu. Jakie to są właściwości lecznicze?

Przede wszystkim mniszek wspaniale wspiera układ pokarmowy: pobudza wydzielanie śliny, soku żołądkowego oraz żółci, a także ułatwia odpływ tej ostatniej do dwunastnicy oraz zapobiega jej zastojom, tym samym wspomaga więc pracę wątroby. Roślina skutecznie oczyszcza organizm, nie tylko wątrobę, ale i nerki. Ułatwia usuwanie związków toksycznych i złogów, co daje dodatkowy efekt w postaci poprawy stanu skóry. Będzie to szczególnie cenne w przypadku takich dolegliwości, jak trądzik, łuszczyca i egzemy. Co więcej, mniszek usprawnia przemianę materii i reguluje procesy wypróżniania.

Sok z mniszka lekarskiego wykorzystywany jest w leczeniu infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Natomiast wyciąg z jego liści oraz korzeni znajduje zastosowanie w problemach z układem moczowym: w stanach zapalnych i kamicy moczowej.

Co warte podkreślenia, korzeń mniszka zawiera nawet do 40% inuliny, która jest rozpuszczalną frakcją błonnika pokarmowego i nieocenionym naturalnym prebiotykiem – przyczynia się do intensywnego wzrostu w jelitach tak zwanych „dobrych bakterii”.

Regularne stosowanie naparów bądź soku z ziela rośliny ułatwia utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi, pomaga więc chorym na cukrzycę, zwłaszcza gdy choroba jest w swoim początkowym stadium.

Ponadto udowodniono, że wyciągi z mniszka lekarskiego hamują agregację płytek krwi, obniżają poziom cholesterolu całkowitego, trójglicerydów i jednocześnie podnoszą poziom „dobrego cholesterolu” (HDL). Roślinę już od dawna wykorzystuje się też w prewencji chorób nowotworowych i wspierająco na układ odpornościowy.

Pokrzywa

Pokrzywa zwyczajna, łac. Urtica dioica

Pokrzywa jest powszechnie postrzegana jako chwast i kojarzona z nieprzyjemnymi oparzeniami na skórze. Tymczasem nie bez powodu zwie się ją inaczej ‘królową ziół’, gdyż posiada niezwykłe właściwości prozdrowotne. Zbierana wiosną stanowi źródło witamin i soli mineralnych, natomiast latem obfituje w krzemionkę.

Jak działa pokrzywa?

• Moczopędnie – sporządzony z liści wywar zwiększa ilość moczu wydalanego w ciągu dnia, ponadto eliminuje szkodliwe produkty przemiany materii i mocznika. Z powodzeniem można go stosować w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych.
• Antycukrzycowo – pobudza pracę trzustki, a tym samym delikatnie obniża poziom cukru we krwi.
• Przeciwkrwotocznie – podnosi liczbę krwinek czerwonych oraz poziom hemoglobiny w organizmie. Zawarte w roślinie garbniki oraz witamina K eliminują drobne krwawienia.
• Obniża ciśnienie krwi – rozkurcza mięśnie naczyń krwionośnych.
• Przeciwłupieżowo i przeciwłojotokowo – wyciągi z pokrzywy mają korzystny wpływ na mieszki włosowe i gruczoły łojowe skóry głowy.
• Bogate źródło witamin i soli mineralnych – w pokrzywie znajdziemy między innymi witaminy K i B2, kwas pantotenowy oraz kwas askorbinowy.
• Zwiększa odporność organizmu – korzenie i liście rośliny zawierają składniki zwiększające wytwarzanie interferonu i antygenów wirusowych.

Forsycja

Forsycja, łac. Forsythia

Forsycja jest często spotykanym w ogrodach krzewem ozdobnym, który wczesną wiosną zachwyca żółtym kolorem swoich kwiatów. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę z cennych właściwości zdrowotnych, które wykazują te ostatnie.

Forsycja jest wspaniałym źródłem flawonoidów o bardzo pozytywnym wpływie na nasz organizm. Związki te działają przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo, antywirusowo, przeciwbakteryjnie, a nawet antyalergicznie. Ponadto wykazują właściwości antyoksydacyjne: zmniejszają aktywność enzymów uczestniczących w syntezie wolnych rodników. Flawonoidy usuwają też z organizmu odpowiedzialne za procesy oksydacyjne metale.

Kwiaty forsycji zawierają rutynę, która uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne, tym samym zapobiegając powstawaniu tzw. pajączków. Co więcej, poprawia ich elastyczność, dzięki czemu pomaga niwelować obrzęki.

Interesującymi związkami występującymi w forsycji są saponiny, charakteryzujące się m.in. działaniem moczopędnym, wykrztuśnym, przeciwzapalnym, a także wspomagającym procesy trawienne.

Napar z kwiatów forsycji sprawdzi się jako napój wzmacniający przy przeziębieniu. Jest też skuteczny, gdy stosowany jest od zewnątrz: zastąpi tonik do twarzy, a dzięki wysokiej zawartości flawonoidów opóźni procesy starzenia się skóry. Napar może być również pomocny w płukania gardła, oczyszczaniu ran oraz przemywaniu oczu przy zapaleniu spojówek.

Kwiaty forsycji doskonale nadają się do sporządzenia wyciągów i w takiej postaci wykazują działanie przeciwzapalne, rozkurczowe i uspokajające. Ponadto obniżają również poziom cukru we krwi.

Brzoza

Brzoza, łac. Betula

Brzoza to powszechnie rosnące w parkach, lasach i ogrodach drzewo o charakterystycznej, kredowobiałej korze. Jest rośliną o cennych właściwościach prozdrowotnych i może wspomóc terapię wielu dolegliwości i chorób. Wszystko to za sprawą takich jej surowców, jak kora i liść brzozy, z których robi się różnego rodzaju preparaty. W medycynie ludowej od wieków z powodzeniem stosowano sok brzozowy oraz napar z liści brzozy. Jak działają?

Sok z brzozy stanowi bogate źródło witaminy C, potasu, żelaza, miedzi i witamin z grupy B, ponadto zawiera również garbniki, flawonoidy oraz sole mineralne. Do jego najważniejszych właściwości zalicza się:

• wzmocnienie odporności – sok z brzozy wspomaga organizm w walce z wirusami, dlatego jest szczególnie polecany w okresach większej zachorowalności na wszelkiego rodzaju infekcje;
• wsparcie funkcjonowania oraz oczyszczanie wątroby i nerek;
• poprawa pracy układu krwionośnego – stosowany profilaktycznie pozwala zapobiegać zakrzepicy i chorobom niedokrwiennym serca;
• działanie moczopędne – zapobiega tworzeniu się złogów i kamieni moczowych;
• łagodzenie dolegliwości układu pokarmowego, zwłaszcza związanych z wrzodami żołądka;
• przeciwdziałanie anemii – sok z brzozy jest szczególnie rekomendowany osobom zmagającym się z niedokrwistością ze względu na zawartość żelaza, wapnia, potasu, witamin i aminokwasów;
• poprawa kondycji skóry i włosów – zwalcza problemy skórne, przyspiesza gojenie się ran, a stosowany jako płukanka wzmacnia włosy, przywraca im blask i zapobiega wypadaniu;
• działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – sok z dojrzewających pączków brzozy łagodzi bóle w obrębie kości, mięśni i stawów, jak również zwalcza gorączkę przy infekcjach wirusowych.

Poza sokiem z brzozy powszechnie stosowany i ceniony jest również uzyskiwany z liści tego drzewa napar, stosowany w medycynie naturalnej i w kosmetyce wewnętrznie i zewnętrznie. Napój działa moczopędnie i wspomaga usuwanie toksyn z organizmu. Ponadto wzmacnia układ odpornościowy i dobroczynnie wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci.

Stosowany zewnętrznie łagodzi stany zapalne, zmiany trądzikowe i podrażnienia. Liście brzozy znajdują też szerokie zastosowanie w preparatach przeciwzmarszczkowych, ponieważ zwiększają produkcję kolagenu i elastyny. Sporządzony z nich napar wzmacnia włosy i  zapobiega ich przetłuszczaniu się, eliminuje też łupież. Liście brzozy mogą zostać użyte jako okład na opuchnięte i zmęczone oczy.

Podsumowanie

Bluszczyk kurdybanek, czystek, mniszek lekarski, pokrzywa, forsycja i brzoza to zaledwie kilka przykładów na to, jakie cuda szczodrze ofiaruje nam przyroda. Z pewnością warto zainteresować się „asortymentem” tej naturalnej, powszechnie dostępnej „apteki”. Wyjdzie to tylko na korzyść dla naszego zdrowia, choć niebagatelne znaczenie będzie mieć również dla naszego portfela.

Informacje przedstawione w powyższym artykule są poradami i mają charakter poglądowy. Przed zastosowaniem prosimy o konsultację z lekarzem.

Źródła:

• https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/leki/bluszczyk-kurdybanek-wlasciwosci-i-zastosowanie-aa-vQcN-QTeK-ZWtP.html
• https://www.swiatleku.pl/article/dlaczego-warto-pic-napar-z-czystka
• https://www.izielnik.pl/blog/mniszek-lekarki-wlasciwosci-zastosowanie-przeciwwskazania
• https://naturazdrowie.com/pokrzywa-chwast-dla-zdrowia/
• https://dietetycy.org.pl/forsycja/
• https://portal.abczdrowie.pl/brzoza-wlasciwosci-i-napar-z-lisci-brzozy-sok-z-brzozy
• https://www.wapteka.pl/blog/artykul/sok-z-brzozy-wlasciwosci-zastosowanie-i-przeciwwskazania-jak-dawkowac-sok-z-brzozy