Jak wykazali naukowcy, czytanie w sposób dobroczynny wpływa na mózg dziecka. Dlatego też zalecają oni rodzicom, by czytali swoim pociechom książki. Podkreślają przy tym kluczowe znaczenie okresu między 6. miesiącem a 3. rokiem życia małego człowieka – jest on krytyczny, jeśli chodzi o kształtowanie połączeń nerwowych w jego mózgu. Nie ma więc na co czekać – zacznijmy czytać dzieciom książki.
Czytanie dzieciom – czy warto?
Czytanie dziecku, w przeciwieństwie do telewizji czy komputera, jest w stanie zaspokoić jego potrzeby emocjonalne. Podczas wspólnej lektury przebywamy blisko niego, patrzymy na nie z miłością, możemy je przytulić. Poświęcamy dziecku swoją uwagę i czas, co stanowi dla niego jasny przekaz: czuje, że je kochamy i że jest dla nas ważne. To z kolei prowadzi do tego, że mały człowiek rozkwita, zaczyna kształtować się i rozwijać jego pewność siebie i wiara w siebie, a także umiejętności społeczne oraz takie cechy takie jak empatia i życzliwość.
Czytanie dziecku to też najlepszy sposób na to, by nabyło ono tak istotnych kompetencji intelektualnych jak nauka języka i myślenia. We współczesnych czasach szczególnie ważne jest, aby człowiek miał zdolność samodzielnego myślenia i podejmowania decyzji. Kluczowe znaczenie ma też poprawne i swobodne operowanie językiem – można powiedzieć, że stanowi on naszą prawdziwą wizytówkę, zarówno w szkole, jak i w pracy czy ogólnie w życiu. Jest głównym mechanizmem, dzięki któremu myślimy, zdobywamy wiedzę, komunikujemy się z innymi i możemy brać udział w kulturze.
Wartościowa i odpowiednio dobrana lektura wspiera rozwój wiedzy, słownictwa, jak i nauczanie wartości.
Poprzez czytanie dziecku:
- poszerzamy tematykę jego zainteresowań;
- posługujemy się językiem literackim, który cechuje bogactwo i poprawność;
- sprzyjamy rozwojowi wiedzy, wyobraźni i wrażliwości moralnej naszej pociechy;
- zapewniamy jej dostęp do treści, do których nie dotrze poprzez własne doświadczenie.
Czytanie dzieciom – argumenty za
Pobudza rozwój mózgu
Zanim dziecko posiądzie umiejętność mówienia, od przyjścia na świat jest już przygotowane na to, by słuchać, w związku z czym w pierwszej kolejności uczy się rozumieć mowę. Tym sposobem tworzy tzw. słownik bierny. Dzieje się tak w związku z kolejnością, w jakiej dojrzewają poszczególne ośrodki w mózgu, które odpowiadają odpowiednio za rozumienie oraz artykulację mowy.
Jeśli dziecko od wczesnego dzieciństwa będzie miało styczność z mową, przyniesie mu to korzyść w postaci łatwiejszego przyswajania wiedzy o języku. Mechanizm jest tu prosty: w im większym zakresie stykać się będzie z danym zjawiskiem, tym więcej powstanie połączeń między neuronami. To za ich sprawą nasza pociecha jest w stanie więcej rozumieć i lepiej radzić sobie z informacją w przyszłości. Pamiętajmy tylko o jednym: przestymulowanie to tzw. druga strona medalu, która również nie będzie dobra dla dziecka. Słowem: nic na siłę.
Poprawia pamięć i rozwija mowę
Czytając dzieciom, aktywizujemy ich bierny (tj. rozumienie) oraz czynny (mowę) słownik, dodatkowo wspieramy je w pokonywaniu dysleksji. Taka lektura okazuje się też pomocna w wyrażaniu własnych myśli. Poprzez aktywne słuchanie dziecko podąża za rozwojem akcji i dialogami, zauważa i przewiduje zarówno konsekwencje, jak i zależności przyczynowo-skutkowe.
Kształtuje inteligencję emocjonalną
Książki zawierają bogactwo wiedzy o emocjach, wyraża je bowiem każdy z ich bohaterów. Jako że w powieści zwykle jest wiele postaci, daje to całą masę emocji. Za sprawą lektury dzieci poznają więc uczucia, dodatkowo uczą się je nazywać, zdobywają też wiedzę o sposobach ich wyrażania.
Tworzy więź emocjonalną
Czytanie dziecku stanowi formę spędzania z nim czasu. Codzienna wspólna lektura jest chwilą wytchnienia i wyciszenia zarówno dla naszej pociechy, jak i dla nas. Szczególnie jeśli ma miejsce wieczorem, sprzyja prawdziwemu zresetowaniu się. Jest to moment uważności – jesteśmy z dzieckiem tu i teraz, a przede wszystkim przebywamy razem. Buduje to bliskość i głęboką więź emocjonalną.
Sprzyja rozwojowi wyobraźni
Lektura wyraźnie wpływa na rozwój wyobraźni dzieci, mobilizuje bowiem do namysłu i analizy. Jest wartościową alternatywą dla telewizji i wszystkich jej produkcji, w których wszystko podaje się na gotowo, zarówno przekaz werbalny, jak i wizualny. W efekcie spędzanie czasu przed niebieskim ekranem stawia dzieci w roli biernych odbiorców, czyli dokładnie na odwrót niż to jest w przypadku książek.
Usprawnia pamięć
Oprócz rozwijania wyobraźni czytanie dzieciom umożliwia im kojarzenie i powiązanie nowo zdobytej wiedzy z tą już posiadaną. Lektura książek przynosi więc i tę korzyść, że wzmacnia, a tym samym poprawia pamięć – za sprawą każdej nowej informacji, jaka dociera do mózgu, nie tylko tworzy on nowe synapsy, ale i poprawia funkcjonowanie już istniejących. Warto o tym pamiętać i to bez względu na wiek: ci z nas, którzy nie stronią od lektury, mają realne szanse na zachowanie lepszej pamięci niż osoby zamiast książek wybierające telewizyjny serial.
Aktywizuje ciekawość świata
Dzieci potrafią do tego stopnia zachwycić się i zafascynować literackim światem, że są w jego odbiorze wprost bezkrytyczne. Można zauważyć, że często identyfikują się ze swoimi ulubionymi bohaterami, którzy służą im za przykład, i nieraz powielają zachowanie tychże postaci. Z tego powodu bardzo istotne jest, żeby wybierać do czytania naprawdę wartościowe lektury. Powinniśmy zadbać, by prezentowane w nich wzorce były po prostu mądre i warte naśladowania.
Jest zachętą do udziału w życiu społecznym
Można się zastanowić, co ma wspólnego czytanie dzieciom z udziałem w życiu społecznym. Tymczasem badanie przeprowadzone przez amerykańską agencję wspierającą sztukę i kulturę NEA wykazało zdecydowanie większe zaangażowanie obywatelskie i kulturowe osób, które albo systematycznie oddają się lekturze, albo miały styczność z literaturą jako dzieci. Co ciekawe, ludzie ci odznaczają się również większą łatwością i swobodą wypowiedzi, jest ona w ich wykonaniu bardziej elokwentna. Można to czasem zaobserwować: zasób słownictwa, jakim dysponuje dziecko, daje wyraz temu, czy rodzice czytają mu książki.
Stanowi wstęp do samodzielnego czytania i pisania
Dzięki obcowaniu z literaturą od najmłodszych lat dzieci zdecydowanie wcześniej poznają litery. Stanowi to idealne wprowadzenie do nauki samodzielnego czytania i pisania.
Formuje czytelnika przyszłości
Warto zauważyć, że dzieci mające styczność z książkami i czytaniem od swoich najwcześniejszych lat, przejawiają większe skłonności do kontynuowania swoich zainteresowań literackich w wieku dorosłym. Ma to o tyle duże znaczenie, ponieważ tzw. wskaźniki czytelnictwa w naszym kraju nie przedstawiają się optymistycznie. Można więc powiedzieć, że czytanie naszym pociechom dzisiaj kształtuje tak naprawdę czytające społeczeństwo w przyszłości.
Źródła:
- https://dziecisawazne.pl/dlaczego-warto-czytac-dzieciom/
- https://dziecisawazne.pl/20-powodow-dlaczego-warto-czytac-dzieciom/
