O Zdrowie Dbaj

Zestresowana kobieta w trakcie pracy - jak dbać o zdrowie? Czytaj na Ozdrowiedbaj

Czym jest absencja chorobowa – rodzaje i przyczyny

Absencja pracowniczą określa się usprawiedliwioną lub nie nieobecność w pracy. Może być ona spowodowana wieloma czynnikami, takimi jak np. choroba pracownika, opieka nad dzieckiem lub członkiem rodziny czy urlop. Co do tego ostatniego, to wyróżniamy różne rodzaje urlopów m.in. wypoczynkowy, macierzyński, tacierzyński i wychowawczy.

Jeśli chodzi o działalność firmy, absencja jest z pewnością zjawiskiem dla niej niekorzystnym – zaburza harmonogram pracy, przyczynia się też do spadku efektywności. Z tego powodu zarządzanie absencją staje się nieodzownym elementem prowadzenia działalności. Proces ten wymaga jednak nie tylko stałego monitorowania sytuacji i jej analizy, ale także podejmowania działań zmierzających do ograniczenia nieplanowanej nieobecności pracowników.

Zgodnie z obiegową opinią absencja osiągająca poziom wyższy niż 7% (co jest wskaźnikiem powyżej ogólnopolskiej średniej) oznacza prawdopodobne problemy w firmie.

 

Absencja chorobowa – rodzaje

Na podstawie obserwacji zjawiska absencji chorobowej w Polsce wyróżniono trzy jej rodzaje:

  • absencja naturalna – czyli wynikająca z rzeczywistej choroby pracownika;
  • absencja szara – charakteryzuje ją brak medycznego uzasadnienia, jest to np. przedłużenie zwolnienia lekarskiego mimo powrotu do zdrowia; jej najczęstszą przyczynę stanowi nieprawidłowe zarządzanie procesami w organizacji (m.in. brak motywacji do pracy itp.);
  • zawodowa – inaczej określana patologiczną. Tworzą ją osoby niechętne pracy i niezainteresowane jej podejmowaniem – aby tego uniknąć maksymalnie długo przebywają na zwolnieniach chorobowych.

Co warte zaznaczenia, tego typu L4, zwane czasem „wypoczynkowymi”, nie stanowią wyłącznie polskiej domeny. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez People Unboxed (w którym uczestniczyło ponad 2,5 tys. pracowników z Europy), wykorzystuje je jeden na trzech zatrudnionych Europejczyków (ok. 29,6%). Zjawisko to dotyczy przede wszystkim osób, które odczuwają dyskomfort psychiczny lub zagrożenie w pracy.

 

Zachowania absencyjne – wzorce

Różne są rodzaje absencji, a według badaczy wyróżnić można również zróżnicowane kultury absencyjne. Stanowią one bezpośredni wynik relacji przełożony – pracownik, wpływa na nie również kultura organizacyjna przedsiębiorstwa.

Pośród wzorców zachowań absencyjnych znajdują się dwa typowo problematyczne:

  • Kultura kalkulacyjna – to najpowszechniej spotykany w naszym kraju przypadek. Istotą tego wzorca jest szacowanie przeciętnego pracownika, co jest dla niego bardziej opłacalne: przyjście do pracy i tym samym uzyskanie tzw. premii frekwencyjnej czy zamiast tego odpoczynek w domu i czas wolny, w czasie którego można ewentualnie podjąć pracę „na czarno”.
  • Kultura konfliktu – to drugi z najczęściej spotykanych wzorców w firmach o wysokim wskaźniku absencji. Polega on na tym, że zatrudniony w sytuacji, gdy chce uniknąć wykonanie polecenia służbowego lub nie otrzymuje zgody na urlop wypoczynkowy, ucieka się do zwolnienia lekarskiego. Jest to rodzaj jego sprzeciwu i protestu wobec woli pracodawcy.

 

Absencja pracownicza – powody

Zgodnie z raportem Chartered Institute of Personnel and Development (2020 r.) do podstawowych powodów absencji chorobowej należą:

Stres – czynnik ten i wynikające z niego choroby to jeden z głównych powodów absencji pracowniczej (zarówno krótko-, jak i długotrwałej) w Wielkiej Brytanii. Co znaczące, aż 37% organizacji zaobserwowało u siebie wzrost nieobecności. Głównymi przyczynami stresurelacje w miejscu pracy, zbyt duże obciążenie zadaniami, a także styl zarządzania. Poziom stresu wzrasta jednak również z innych niż związane z pracą powodów. Należą do nich np. problemy rodzinne czy dolegliwości zdrowotne.

Pogorszenie stanu zdrowia psychicznego – jeśli chodzi o długotrwałe absencje, wśród trzech najczęstszych ich przyczyn (tj. 59%) znajdziemy aktualnie takie zjawiska jak lęk i depresja. Z kolei w aż 60% organizacji stwierdzono pogorszenie się zdrowia psychicznego pracowników w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Problemy zdrowotne – do najpowszechniej występujących przyczyn krótkotrwałych absencji w pracy należą dolegliwości w rodzaju bólów głowy, migren, grypy, przeziębienia czy rozstroju żołądka. Taki wniosek zgłosiło aż 93% organizacji.

 

Wypalenie zawodowe a zwolnienie lekarskie

W roku 2019 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zadecydowała, by wpisać wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 (International Classification of Diseases). Tym samym nie uznano, że wypalenie zawodowe jest oddzielną jednostką chorobową, ale że stanowi objaw, u źródeł którego leży przewlekły stres w miejscu pracy. Ten ostatni z kolei może oddziaływać na stan zdrowia pracowników.

Aby wypalenie zawodowe zostało uznane chorobą, potrzebna jest zmiana prawa – Polska ma na to czas do 2024 r.

Po czym poznać wypalenie zawodowe? Do objawów należą m.in.:

  • brak satysfakcji z pracy;
  • ustanie rozwoju zawodowego pracownika;
  • poczucie przepracowania oraz niezadowolenia z wykonywanego zajęcia, mimo że wcześniej dawało ono zatrudnionemu przyjemność i satysfakcję.

Podstawowe przyczyny takiego stanu to z kolei:

  • nadmierne zmęczenie;
  • przewlekły stres;
  • postawienie sobie za wysokich celów.

 

Podsumowanie:

Jako pracodawcy możemy podjąć odpowiednie kroki w celu uchronienia się przed masowymi zwolnieniami. Warto zawczasu zatroszczyć się i zadbać o psychofizyczną kondycję pracowników. Każda absencja stanowi problem. Ponadto, jeśli następuje wzrost nieobecności, jest to dodatkowy stres dla tych pracowników, którzy są obecni w pracy. W sytuacji, gdy nadmiar zadań zacznie ich frustrować i przerastać, a jednocześnie kadra kierownicza nie zareaguje właściwie na tak częste nieobecności, może dojść u nich do wypalenia zawodowego.

 

 

Źródła:

  • https://mfiles.pl/pl/index.php/Absencja
  • https://www.magazynrekruter.pl/absencja-chorobowa-kiedy-staje-sie-problemem/
Scroll to Top
Skip to content