Relacje międzyludzkie mają fundamentalne znaczenie w życiu każdego z nas, są jego kluczowym i nieodzownym elementem. Kształtujemy je z każdym napotkanym człowiekiem, zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej. Jako zwierzęta stadne potrzebujemy ich do prawidłowego rozwoju i dobrego samopoczucia. Na przestrzeni lat wchodzimy w różne rodzaje związków, z których każdy wyróżnia się innym aspektem. Ich podziału możemy dokonać np. na podstawie celu, z jakiego się je nawiązuje, czy np. stopnia, z jakim angażują się w nie strony. W naszym artykule zawęzimy tę tematykę, przedstawiając 5 typów relacji międzyludzkich.
Relacje międzyludzkie z definicji
Relacjami międzyludzkimi (interpersonalnymi) określamy sposób, w jaki dwóch lub więcej partnerów wyraża między sobą uczucia i postawy. Ich punktem koncentracji są wzajemne stosunki uczestniczących w nich osób, a te nawiązują do pozytywnych lub negatywnych powiązań pomiędzy nimi. Charakter relacji określa się na podstawie wyrażanych w niej emocji. Mogą to być np.:
- miłość;
- intymność;
- złość;
- smutek;
- agresja;
- dystans emocjonalny;
- opiekuńczość;
- manipulacja;
- lekceważenie i in.
Relacje wielu interakcji
Relacje międzyludzkie różnią się między sobą pod względem liczby interakcji, jakie mają miejsce w ich granicach. Są takie, które charakteryzuje minimalna interakcja, ale wyróżniamy także te, w których jest ich wiele i to różnorodnych, stanowią nieodzowną część codzienności.
Jest kwestią oczywistą, że w relacji z partnerem czy np. między matką a córką liczba interakcji będzie dużo większa niż np. z ekspedientem w sklepie. Z tym ostatnim przeprowadzimy co najwyżej kulturalny small talk, wymieniając kilka grzecznościowych zdań.
Relacjami wielu interakcji nie określamy jedynie tych, w których częściej rozmawiamy. Są one przede wszystkim dużo bardziej różnorodne, dotyczą bowiem wielu różnych spraw i sfer życia. Jeżeli ktoś jest częścią naszej codzienności, dzielimy ją ze sobą, siłą rzeczy poruszamy liczne i zróżnicowane tematy – mogą to być aspekty dotyczące finansów, wychowania, zakupów itp. W relacjach wielu interakcji angażowanych jest dużo więcej segmentów osobowości, ponieważ ich uczestnicy zainteresowani są sprawami wykraczającymi daleko poza granice jednego tematu.
Co istotne, relacje wielu interakcji należą zazwyczaj do relacji trwałych.
Relacje instrumentalne
Określenie czegoś mianem instrumentalnego może mieć co prawda wydźwięk pejoratywny, jednak w tym przypadku wcale tak nie jest. Relacja instrumentalna stanowi bowiem taką jej formę, którą zawiera się w jasno określonym celu. Kontakty tego typu pozwalają na realizację naszych potrzeb.
Co nie powinno budzić wątpliwości, lepiej wystrzegać się tego aspektu w życiu uczuciowym i w związkach z najbliższymi. Relacje interpersonalne mają jednak pełne zastosowanie w kontakcie np. z urzędnikiem, który rozpatruje naszą sprawę, czy prawnikiem, który reprezentuje nas w sądzie. W takich sytuacjach układ między stronami jest jasny: obie są w pełni świadome, że mają do realizacji konkretne zadania, przy których mogą sobie wzajemnie pomóc. Łączy je jeden wyznaczony cel, nie wchodząc przy tym w sferę emocji.
Relacje wirtualne
Można śmiało powiedzieć, że są znakiem naszych czasów, stały się bowiem niezwykle popularne i powszechne. Nie ma w tym nic zaskakującego, skoro we współczesnych czasach z internetu korzysta praktycznie każdy. Dzięki globalnemu do niego dostępowi możemy poznawać i utrzymywać kontakt z osobami z całego świata, nawet z tymi, z którymi prawdopodobnie nigdy nie mielibyśmy okazji spotkać się w “realu”.
Relacje wirtualne nawiązujemy głównie poprzez serwisy społecznościowe, różnego typu komunikatory i fora. Mają one swoje pozytywne cechy, ale i pewne wady. Jeśli chodzi o te pierwsze, to oczywiście możemy utrzymywać kontakt przez internet z osobą, z którą wspaniale się rozumiemy, łączą nas wspólne wartości czy zainteresowania. Możemy na siebie liczyć i poświęcamy sobie czas.
Bywają jednak chwile i sytuacje, kiedy drugi człowiek potrzebny jest nam fizycznie, tu i teraz, obok. Czasami zamiast klikania czy mówienia do kamerki potrzebujemy wesprzeć się na czyimś ramieniu. Przykładowo kiedy rozłoży nas grypa, osoba z drugiego końca świata nie poda nam pomocnej ręki, idąc po lekarstwa do apteki. To działa w obie strony – frustracja może się pojawić, kiedy nie będziemy mogli takiego realnego wsparcia dostać, ale i gdy sami nie będziemy w stanie go zaoferować.
Innym minusem relacji wirtualnych może też być nieszczerość komunikujących się w ten sposób osób. Jeżeli znamy się tylko pośrednio, łatwo o przekłamanie i oszustwo. Nie oznacza to, żeby takich kontaktów w ogóle nie podejmować, na pewno warto jednak pozostać w nich bardzo uważnym i ostrożnym.
Relacje na odległość
Tego typu związki w dużej mierze przypominają relacje wirtualne, jest między nimi jednak zasadnicza różnica. W tych na odległość strony znają się i komunikują nie tylko przez internet, bowiem raz na jakiś czas spotykają się również realnie. Różna jest częstotliwość takich spotkań, różne odstępy czasowe między nimi i zróżnicowany czas ich trwania. Niemniej jednak relacje na odległość przewidują przebywanie ze sobą również na żywo.
Tego typu znajomości, zwłaszcza jeśli są to związki partnerskie, budzą wiele kontrowersji. Niektórzy uważają, że będący w nich partnerzy tak naprawdę wcale nie znają się nawzajem i że taka relacja prędzej czy później umrze śmiercią naturalną, nie przetrwa. Są jednak i tacy, według których prawdziwe uczucie jest w stanie pokonać największe przeszkody, w tym dzielącą strony odległość.
Na pewno nie warto z góry przekreślać szans takiej relacji. Ważne jest jednak, żeby odpowiadała ona obu osobom i by obie czuły się w niej dobrze.
Relacje typu power couple
Choć nazwa brzmi tajemniczo, nawet dla osób znających język angielski, chodzi o bardzo pozytywny i zdrowy typ relacji. Do czego odnosi się ten termin?
Relacja typu power couple łączy dwie strony (zazwyczaj parę, ale nie jest to jedyna możliwość), które mają na siebie nawzajem wpływ motywujący i inspirujący. Często są to osoby, które wspólnie osiągają naprawdę imponujące sukcesy – zarówno osobiste, jak i zawodowe (np. wspólnicy biznesowi). Zazwyczaj postrzega się je jako ambitne i silne. Napędzają się wzajemnie do dalszego rozwoju. Wydaje się, że nie ma zadania czy wyzwania, któremu nie byłyby w stanie sprostać. Swoimi umiejętnościami i talentami uzupełniają się nawzajem, co czyni je zespołem nie do pokonania.
Podsumowanie
Istnieją różne typy relacji międzyludzkich, łączy je wszystkie jednak to, że są nierozerwalnie wpisane w życie człowieka. Mają niezaprzeczalnie duże znaczenie dla naszego rozwoju, jak i funkcjonowania w społeczeństwie. Każdy rodzaj relacji wyróżnia się swoimi specyficznymi cechami, ale każda w jakiś sposób wpływa na nasze emocje i samopoczucie. Dbajmy więc o nie wszystkie, budując je na wzajemnym szacunku, szczerości i zaufaniu.
Zapraszamy także do przeczytania podobnych tematycznie artykułów:
- Jak budować relacje z innymi ludźmi
- Oczekiwania, które niszczą relacje
- Psychologia relacji na odległość: wyzwania i korzyści w erze cyfrowej
Źródła
- https://talkword.pl/5-typow-relacji-miedzyludzkich-znasz-je-wszystkie/ [dostęp: 05.02.2025]
- https://brainville.pl/jakie-sa-rodzaje-relacji-miedzyludzkich/ [dostęp: 05.02.2025]
- https://mfiles.pl/pl/index.php/Relacje_mi%C4%99dzyludzkie [dostęp: 05.02.2025]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Relacje_interpersonalne [dostęp: 05.02.2025]
- https://twojstyl.pl/artykul/power-couple-para-ktora-razem-osiaga-sukcesy-i-wyglada-swietnie-nie-jest-to-cala-prawda-o-tej-relacji,aid,8412 [dostęp: 05.02.2025]