Płukanie ust olejem i jego wpływ na nasze zdrowie

Płukanie ust olejem roślinnym jest skutecznym środkiem na oczyszczanie jamy ustnej i pomaga utrzymać ją w dobrej kondycji. To z kolei wywiera pozytywny wpływ na zdrowie całego organizmu. W metodzie tej najczęściej używa się oleju kokosowego, sezamowego lub słonecznikowego.

Praktyka ta uchodzi za jeden z najprostszych i najbardziej naturalnych sposobów wsparcia higieny jamy ustnej oraz ogólnego stanu zdrowia, ponieważ skutecznie usuwa z naszego organizmu toksyny i bakterie.

Co istotne do podkreślenia, płukanie ust olejem cechuje pełne bezpieczeństwo – nie powoduje ono skutków ubocznych ani nie wchodzi w interakcję z żadnymi lekami.

Starożytne przekazy wspominają, że tzw. wyciąganie oleju jest w stanie wyleczyć nawet trzydzieści różnych schorzeń o charakterze ogólnoustrojowym. Do dziś metoda ta jest znana i opisywana jako skuteczny sposób detoksykacji organizmu. Jej popularyzację zawdzięczamy ukraińskiemu lekarzowi dr Karachowi, który twierdził, że ssanie oleju usuwa z organizmu toksyny i szkodliwe mikroorganizmy, wzmacniając tym samym naszą odporność.

Na zależność między stanem jamy ustnej a zdrowiem całego ciała zwracał uwagę już starożytny lekarz Hipokrates. Co ważne, współczesne badania naukowe potwierdzają zasadność stosowania tej metody i jej korzystny wpływ na nasze zdrowie.

Skuteczność metody płukania ust olejem w badaniach naukowych

Pierwsze naukowe opracowania dotyczące skuteczności płukania ust olejem ukazały się w czasopiśmie Journal of Oral Health and Community Dentistry. W jednym z badań oceniano wpływ tej metody, przy zastosowaniu w niej oleju słonecznikowego, na redukcję płytki nazębnej oraz łagodzenie zapalenia dziąseł.

W eksperymencie uczestniczyło dziesięć osób cierpiących na wyżej wymienione dolegliwości. Poza codzienną, tradycyjną higieną jamy ustnej w okresie 45 dni płukały one rano usta olejem przez około 10 minut. Wyniki okazały się nad wyraz pozytywne:

• kuracja zmniejszyła ilość płytki nazębnej o 18-30%;
• stany zapalne dziąseł ustąpiły w ponad 50%.

Wpływ ssania oleju na bakterie próchnicotwórcze

Kolejne, bardziej szczegółowe badania przeprowadzono w Meenakshi Ammal Dental College w Chennai (Indie). Tamtejsi naukowcy postanowili sprawdzić, jak regularne płukanie ust olejem wpływa na liczbę bakterii Streptococcus mutans – głównego czynnika odpowiedzialnego za próchnicę i tworzenie się płytki nazębnej. Uczestników badania było 30 i mieli za zadanie przez 10 minut dziennie, przed porannym myciem zębów szczoteczką, stosować olejowe płukanki.

Efekt? Po 30 dniach stwierdzono spadek liczby bakterii aż o 50%. Co warte zaznaczenia, uzyskany rezultat był porównywalny do tego, jaki daje stosowanie chlorheksydyny – popularnego środka dezynfekującego jamę ustną.

Olej roślinny a nieświeży oddech i bakterie beztlenowe

W innych opracowaniach naukowych znalazły się z kolei analizy wpływu płukania ust olejem na nieświeży oddech oraz bakterie odpowiedzialne za jego powstawanie, takie jak Porphyromonas gingivalis, Bacteroides forsythus czy Treponema denticola. W badaniu porównano skuteczność tej metody z działaniem płynu zawierającego chlorheksydynę.

Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy po 10 osób. Jednej z nich zalecono codzienne, ranne (tj. jeszcze przed myciem zębów szczoteczką i pastą) płukanie ust olejem przez 10-15 minut. Osoby z drugiej grupy miały natomiast zastosować 0,2% roztwór chlorheksydyny i używać go przez około minutę. Dokonana po upływie dwóch tygodni ocena efektów wykazała, że ssanie oleju przyniosło równie dobre rezultaty jak użycie płynu aptecznego. Naukowcy zauważyli przy tym, że olej roślinny nie powoduje przebarwień ani reakcji alergicznych, co bywa problemem przy stosowaniu chlorheksydyny. Jedyną niedogodnością tej metody jest jej dłuższy czas trwania.

Ssanie oleju a zdrowie jamy ustnej

Z dotychczasowych badań wynika, że regularne płukanie ust olejem skutecznie zmniejsza ilość chorobotwórczych drobnoustrojów obecnych w jamie ustnej. To właśnie jama ustna, wraz z jamą nosową, stanowią główne wejście, przez które do naszego ciała dostaje się pożywienie i powietrze. Tą samą drogą przenikają do organizmu także substancje szkodliwe, w tym toksyny czy mikroorganizmy – bakterie, pasożyty, grzyby i wirusy.

Co ciekawe, choć jednocześnie nie do uwierzenia, w ludzkich ustach żyje więcej bakterii niż na przeciętnej podeszwie buta! Wysoka wilgotność oraz temperatura przekraczająca 35°C tworzą doskonałe środowisko do rozwoju patogenów, z których część może przyczyniać się do chorób nie tylko jamy ustnej, ale i całego organizmu.

Metoda płukania ust olejem roślinnym może przynieść pozytywne efekty w przypadku wielu powszechnych dolegliwości, takich jak:

• nieświeży oddech – spowodowany obecnością bakterii beztlenowych rozwijających się głównie na tylnej części języka;
• płytka nazębna – tworzy się z połączenia śliny, resztek jedzenia i bakterii, tworząc lepką warstwę na zębach już kilkadziesiąt minut po spożyciu posiłku;
• kamień nazębny – to zmineralizowana płytka nazębna, której nie da się usunąć szczoteczką; często prowadzi do stanów zapalnych dziąseł;
• zapalenie dziąseł – objawia się ich obrzękiem, zaczerwienieniem i krwawieniem; powstaje, gdy bakterie z płytki lub resztek pokarmu podrażniają tkanki; nieleczone może skończyć się zapaleniem przyzębia;
• zapalenie przyzębia – w tym przypadku dziąsła cofają się, przez co bakterie i płytka nazębna mogą zbierać się pod ich linią, co prowadzi do infekcji kości i tkanek łącznych;
• próchnica zębów – wywołują ją bakterie Streptococcus mutans, które odżywiają się cukrami, w tym tymi, które powstają po rozkładzie węglowodanów rafinowanych (czego dokonują enzymy trawienne śliny); bakterie te wytwarzają kwasy niszczące szkliwo, co prowadzi do próchnicy.

Stan jamy ustnej a choroby ogólne

W toku niejednego badania naukowego potwierdzone zostało, że na skutek przewlekłych schorzeń jamy ustnej dochodzi do wyraźnego wzrostu ryzyka wystąpienia poważnych chorób. Należą do nich m.in.:

• udar mózgu;
• choroby nerek;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zapalenie płuc;
• miażdżyca;
• artretyzm;
• alergie.

Co istotne, u kobiet w ciąży bakterie z jamy ustnej mogą nawet przedostać się do płynu owodniowego, przyczyniając się do komplikacji ciążowych.

Jeżeli mamy mocny układ immunologiczny, będzie on w stanie sprawować skuteczną kontrolę nad drobnoustrojami w naszym organizmie. Jednak takie niekorzystne czynniki jak niezdrowa dieta, stres, niedobory snu, choroby ogólnoustrojowe, a także stosowanie używek mogą zaburzyć jego równowagę. W takich warunkach wirusy, bakterie i grzyby łatwiej rozprzestrzeniają się po ciele, wywołując infekcje w tkankach i narządach.

Na czym polega działanie płukania jamy ustnej olejem

Jak dotąd nie jest w pełni ustalone, z czego wynika tak korzystny wpływ płukania ust olejem na zdrowie jamy ustnej. W kręgach naukowych wskazuje się kilka możliwych mechanizmów, które tłumaczą ten efekt:

1. Po pierwsze, olej ogranicza przywieranie bakterii do powierzchni zębów i zmniejsza odkładanie się płytki nazębnej.
2. W trakcie płukania zachodzi także proces saponifikacji, kiedy tworzy się substancja mająca właściwości zmydlające. Olej reaguje z obecnymi w ślinie związkami zasadowymi, co prowadzi do powstania naturalnego emulgatora, który pomaga usuwać zanieczyszczenia.
3. Dodatkowo wysoka lepkość oleju zwiększa tarcie podczas płukania, co sprzyja dokładniejszemu oczyszczaniu trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej.
4. Warto pamiętać, że same zęby zajmują jedynie około 10% powierzchni jamy ustnej. Powoduje to, że nawet po umyciu ich przy użyciu szczoteczki, bakterie szybko wracają, osadzając sią na nich z powrotem. Płukanie ust olejem pozwala wydobyć drobnoustroje ze wszystkich zakamarków, również tam, gdzie tradycyjna metoda nie ma dostępu.
5. Poprzez usuwanie patogenów metoda ta znacząco odciąża układ odpornościowy, a co za tym idzie wspomaga regenerację organizmu. Szybciej wracamy do zdrowia.
6. Stosując do płukania ust oleje o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych jeszcze bardziej wzmacniamy efektywność tej metody.

Jak prawidłowo płukać usta olejem

Sposób wykonania tej praktyki ma kluczowe znaczenie – właściwa technika gwarantuje najlepsze rezultaty. Najodpowiedniejszą porą na płukanie ust olejem jest poranek, tuż po przebudzeniu, jeszcze przed umyciem zębów i oczywiście przed pierwszym posiłkiem. To właśnie w tym momencie w jamie ustnej znajduje się najwięcej bakterii, które można w ten sposób skutecznie usunąć.

Do zabiegu wystarczy niewielka ilość oleju – około jednej łyżki stołowej. Nie należy używać go więcej, ponieważ podczas płukania wydziela się ślina i objętość mieszaniny w ustach się zwiększa.

Olej należy wziąć bezpośrednio do ust i delikatnie „tłoczyć” językiem, tj. przesuwać między przednimi zębami tam i z powrotem przez minimum 15 minut. Nie ma potrzeby rozprowadzać go po całej jamie ustnej, np. aż do policzków.

Przepłukujemy olejem zęby i dziąsła, w ten sposób wyciągając spomiędzy nich bakterie. Ruchy powinny przypominać popychanie, przeciąganie i zasysanie, podobnie jak to ma miejsce w przypadku używania płynu do płukania ust. Różnica jest taka, że olejem nie wolno płukać gardła, by go przypadkiem nie połknąć.

Po zakończeniu zabiegu wypluwamy olej, co najlepiej zrobić do kosza na śmieci – na wszelki wypadek nie robimy tego do zlewu, żeby nie ryzykować, że zatkają się rury. W kolejnym kroku zaleca się umyć zęby tradycyjną metodą.

Może się zdarzyć, że w trakcie płukania poczujemy brak miejsca w ustach. W takiej sytuacji można wypluć część emulsji i kontynuować zabieg. Ważne jest, by nie połykać oleju w żadnym momencie stosowania metody – zawiera on bowiem rozpuszczone w nim toksyny i mikroorganizmy.

Jaki olej wybrać do płukania ust

Do płukania jamy ustnej stosowano tradycyjnie oleje roślinne, przede wszystkim kokosowy i sezamowy, jako że były najłatwiej dostępne. Wspomniany na wstępie dr Karach rekomendował używanie rafinowanego oleju słonecznikowego, czego powodem była jego osiągalność i niska cena.

Obecnie najczęściej jako najbardziej odpowiednie wskazuje się płukanie jamy ustnej olejem sezamowym lub słonecznikowym, nie istnieją jednak naukowe dowody na to, że którykolwiek z nich działa skuteczniej od pozostałych.

Za najlepszy wybór można ogólnie przyjąć oleje tłoczone na zimno – koniecznie wysokiej jakości, nie z półki w markecie. Zachowują one pełnię składników odżywczych i naturalnych właściwości prozdrowotnych. Warto wiedzieć, że wiele z nich wykazuje dodatkowe, korzystne i konkretnie ukierunkowane działanie prozdrowotne na nasz organizm. Co ważne, są to właściwości udowodnione naukowo:

• oleje lniany i rydzowy – dzięki wysokiej zawartości kwasów omega-3 mają działają silnie przeciwzapalnie;
• olej z czarnuszki – działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwwirusowo i łagodząco na stany zapalne;
• olej konopny – znany jest z właściwości kojących i wspierających regenerację przy chorobach skóry.

Najbardziej optymalną opcją wydaje się wykorzystanie mieszanki różnych olejów tłoczonych na zimno, odpowiednio dobranych do naszych indywidualnych potrzeb. Pozwoli to wydobyć pełne spektrum ich dobroczynnych właściwości.

Podsumowanie

Warto podkreślić, że płukanie jamy ustnej olejem nie powinno zastępować standardowych metod higieny. Może ono jedynie uzupełniać codzienne szczotkowanie i nitkowanie zębów oraz wspierać zdrowy i prawidłowo zbilansowany sposób odżywiania się.

Praktyka ta należy do całkowicie bezpiecznych, nie wywołuje reakcji alergicznych ani nie wchodzi w interakcje z lekami. Mogą ją stosować zarówno kobiety w ciąży, jak i małe dzieci.

Regularne płukanie ust olejem przynosi efekty w postaci bielszych zębów, świeżego oddechu i zdrowych dziąseł. Co więcej, usuwa z organizmu toksyny i szkodliwe mikroorganizmy, wzmacniając tym samym naszą odporność.

Zapraszamy także do przeczytania podobnych tematycznie artykułów:

• Jak oczyścić organizm z toksyn – skuteczne sposoby
• Główne zasady higieny osobistej dla dzieci – jak nauczyć dziecko dbania o higienę osobistą?
• Wpływ masażu na odporność organizmu

Źródła

1. https://olejewielkierychnowo.pl/plukanie-ust-olejem-jak-ssanie-oleju-wplywa-na-nasze-zdrowie/ [dostęp: 05.11.2025]
2. https://olejarnia-gaja.pl/olej/oczyszczanie-organizmu-olejem-kokosowym-jak-plukac-nim-usta/#Jak_plukac_usta_olejem_kokosowym [dostęp: 05.11.2025]
3. https://bioclinic.pl/blog/prosty-sposob-na-oczyszczanie-dziasel [dostęp: 05.11.2025]