Dzieci różnią się między sobą, dysponują różnymi talentami i odmiennymi rysami charakteru. Są wśród nich takie, które zdają się chłonąć wiedzę i nowe wiadomości, robią to same z siebie, kierując się ciekawością i żywym zainteresowaniem. Są jednak i takie, którym brakuje i entuzjazmu, i motywacji do nauki, ociągają się z nią lub odkładają obowiązki szkolne na nieokreślone później… A to z kolei przekłada się na gorsze wyniki w szkole.
Chcąc zachęcić dziecko do nauki, rodzice próbują różnych sposobów, w tym np. moralizatorstwa (mówiąc znamienne: „Ja w twoim wieku…”) czy straszenia („Niczego w życiu nie osiągniesz!”). Jak nietrudno się domyślić, metody te nie należą do skutecznych. Co innego możemy więc zrobić, żeby zachęcić dziecko do nauki? Jak sprawić, by nie była ona dla niego uciążliwa, a za to stała się bardziej przyjemna?
Zachęta do nauki – sposoby
Ponieważ dzieci są różne, to i inne sposoby mogą się okazać dobre przy zachęcaniu ich do nauki. Można jednak wyróżnić kilka uniwersalnych metod, które przedstawiamy poniżej.
Organizacja czasu
Tym, od czego warto zacząć, jest odpowiednia organizacja czasu przeznaczonego na uczenie się. Dobrze jest uwzględnić kilka kluczowych elementów:
- stabilny harmonogram, ponieważ najlepsze jest przyjęcie stałej pory na odrabianie lekcji;
- ciche i spokojne miejsce, w którym dziecko ma możliwość koncentracji, bez rozpraszaczy w postaci np. włączonego telewizora;
- przygotowanie sobie przed rozpoczęciem nauki wszystkich potrzebnych pomocy i książek, tak by potem nie musieć przerywać pracy;
- dzielenie materiału na mniejsze, łatwiejsze do przyswojenia partie.
W trakcie nauki zaleca się robienie przerw, co jest szczególnie istotne w przypadku najmłodszych dzieci. Szacuje się, że pierwszoklasista jest w stanie skupić się na maksymalnie 15 minut, a np. trzecioklasista na pół godziny. Na potrzebę przerwy wskazuje zmęczenie dziecka, a także jego trudności ze skupieniem uwagi.
Systematyczność
W nauce kluczową rolę odgrywa systematyczność. Może się zdarzyć, że nasze dziecko nie potrafi się zorganizować, tj. po prostu nie wie, jak zabrać się za lekcje. Możliwe, że poczuje się zniechęcone i pogubi się, zwłaszcza gdy czeka je kilka zadań, np. przeczytanie lektury, napisanie wypracowania i rozwiązanie równania z matematyki. Dobrze jest wtedy podpowiedzieć dziecku, w jaki sposób może najefektywniej wykorzystać czas na naukę. Przekonajmy je, że choć ciężko w jeden dzień sprostać zadaniom z całego tygodnia, to już jeśli rozłoży się naukę w czasie, można spokojnie i dokładnie opanować cały zakres materiału. Próbując uczyć się systematycznie, dziecko samo szybko spostrzeże, że gdy przyswaja wiedzę mniejszymi partiami i stopniowo, nie męczy się tak ani nie zajmuje mu to dużo czasu. Dobrze jest, gdy w przyjmowaniu przez młodego człowieka nawyku systematyczności pomocą i własnym przykładem służą mu rodzice. Co ważne, warto, by go również w tym kontrolowali.
Pochwała
Ważnym motywatorem do nauki jest też pozytywna ocena jej rezultatów – w końcu każdy z nas lubi, gdy docenia się jego wysiłek. W przypadku dziecka dobrą praktykę stanowi niestawianie mu wygórowanych wymagań, ale dostosowanie oczekiwań adekwatnie do jego możliwości. Dzieci są inne, jeśli chodzi o ich predyspozycje do nauki, dlatego nie każde jest w stanie wracać ze szkoły z piątkami. Ważne, by dostrzegać i chwalić nawet drobne osiągnięcia dziecka i choćby najmniejsze postępy.
Uczeń szybko straci zapał i chęć do nauki, jeżeli rodzice będą zauważali jedynie jego niepowodzenia. Dlatego dobrze jest doceniać nie tylko efekt końcowy pracy, ale choćby samo przystąpienie do niej, jak i starania włożone w proces przyswajania wiedzy. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza dla słabszych uczniów, którzy nawet przy dużym nakładzie pracy często nie osiągają zadowalających rezultatów. Najlepiej sprawdzi się bardzo konkretna pochwała odnosząca się do określonego pozytywnego działania dziecka, a nie do niego jako takiego (czyli np. „Dobrze rozwiązałeś to zadanie z matematyki”, zamiast „Jesteś dobry z matematyki”).
Dodatkowo warto co jakiś czas pomyśleć o jakiejś (najlepiej niematerialnej) nagrodzie w uznaniu dokonań dziecka, która wzmocni samą pochwałę i zmotywuje je do dalszej pracy. Odradza się jednak płacenie pieniędzmi lub wręczanie upominku za każdą dobrą ocenę – te metody w dłuższej perspektywie czasu nie popłacają.
Techniki na zapamiętywanie
Co pomaga w nauce? Z pewnością łatwiejszą czynią ją wszelkiego typu techniki ułatwiające zapamiętywanie. Zapoznajmy z nimi dziecko, by wesprzeć je w lepszym i bardziej trwałym opanowaniu materiału. Są to m.in.:
- prowadzenie notatek z wykorzystaniem podkreśleń, różnych kolorów czy np. zabawnych rysunków;
- nauka poprzez skojarzenia;
- robienie wykresów, map myśli itp.;
- wszelkiego rodzaju fiszki, tj. hasła czy słowa klucze umieszczone na biurku, tablicy, ścianie czy w książkach.
Po co się właściwie uczyć?
Nie jest rzadkim przypadkiem, że dziecko zadaje sobie fundamentalne pytanie, tj. po co mu właściwie ta cała nauka? W takich chwilach dobrze jest pomóc mu dostrzec korzyści, jakie wynikają dla niego z posiadanej wiedzy, pokazać, jak może ją wykorzystać w praktyce i w jaki sposób łączy się ona z otaczającą go rzeczywistością. Zauważono, że uczniowie przyjmujący sobie za cel zdobycie wiedzy nie tylko uczą się lepiej, ale i nauka przynosi im większą przyjemność. W tym wypadku nieocenione będzie, gdy rodzice wesprą dziecko i dadzą mu przykład własnym postępowaniem. Niezastąpione może się okazać już samo okazanie mu zainteresowania. Inicjujmy rozmowy z naszą pociechą, zachęcajmy i motywujmy ją do myślenia i wyrażania własnych opinii. Próbujmy rozbudzać w niej zainteresowanie światem, który nas otacza, pokazując jednocześnie, jak zajmująca, a przy tym przyjemna może być nauka.
Nie wyręczać
Jeśli mowa o zachęcaniu dziecka do nauki, to zdecydowanie nie jest dobrą metodą wyręczanie go w odrabianiu lekcji. Ma to naprawdę ogromne znaczenie, dlatego gdy prosi nas o pomoc, zamiast podawać gotowe odpowiedzi, poprzestańmy na tłumaczeniu niejasności, udzielaniu wskazówek czy też naprowadzaniu na rozwiązania. Jest to sposób na inspirowanie ucznia do samodzielnej pracy. Gdy dziecko rozwiąże zadanie własnym sumptem, da mu to dużą satysfakcję i wzmocni w nim poczucie, że jest na tyle kompetentne, by sprostać potencjalnym trudnościom. Ma to naprawdę niebagatelne znaczenie, ponieważ wierząc w swoje siły, młody człowiek nie deprymuje się niepowodzeniami, a do stojących przed nim zadań nie podchodzi jak do uciążliwych obowiązków, ale jak do interesujących wyzwań, którym jest w stanie podołać.
Podsumowanie
Jak zachęcić dziecko do nauki i pomóc mu zwiększyć motywację do niej?
- stwórzmy mu odpowiednie warunki do nauki;
- doceniajmy jego pracę, samodzielność i osiągnięcia;
- powstrzymajmy się od krytyki i oceniania dziecka;
- nie powinniśmy wyśmiewać niepowodzeń, za to warto wskazać możliwości uczenia się na błędach;
- pomagajmy, ale nie wyręczajmy, nie odrabiajmy lekcji za dziecko;
- warto podkreślać znaczenie nauki w naszym życiu;
- uzmysławiajmy młodemu człowiekowi, że nauka jest celem sama w sobie;
- przedstawiajmy mu praktyczne zastosowania zdobytej w szkole wiedzy;
- stosujmy pozytywne wyrażenia zarówno o samej szkole, jak i o nauczycielach;
- nie stawiajmy dziecku wygórowanych wymagań, ponad jego możliwości;
- nie wyprzedzajmy materiału szkolnego;
- dbajmy, by dziecko rozwijało przydatne i skuteczne w nauce umiejętności (takie jak m.in. zapamiętywanie, czytanie, robienie notatek czy koncentracja uwagi).
Bądźmy przy naszym dziecku i wspierajmy je!
Źródło:
- https://sp8kg.szkolnastrona.pl/art,295,jak-zmotywowac-dziecko-do-samodzielnej-nauki
Najnowsze komentarze