Umiejętność rozpoznawania toksycznych osób w swoim otoczeniu staje się kluczowa dla zachowania zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Warto zastanowić się nad tym, co oznacza toksyczność i jakie są jej objawy. Przyjrzyjmy się narzędziom do rozpoznawania toksycznych zachowań oraz strategiom, które pomogą w budowaniu bardziej pozytywnych i wspierających relacji.
Czym jest toksyczność
Zanim zaczniemy rozpoznawać toksyczne zachowania, warto zrozumieć, co kryje się za pojęciem „toksyczność”. Toksyczne osoby to zazwyczaj jednostki, które negatywnie wpływają na nasze życie, wywołując stres, niepokój i dezorganizację. Toksyczność może przybierać różne formy, w tym krytykę, manipulację czy zaniedbywanie uczuć innych.
Objawy toksyczności
Brak empatii
Toksyczne osoby często wykazują brak zrozumienia i empatii wobec uczuć innych. Ignorują potrzeby innych i skupiają się głównie na własnych. Są w 100% egoistami dbającymi o swoje dobro. Kiedy chcą realizować swoje cele, nie zwracają uwagi na to, czy druga osoba będzie miała jakieś straty i ponosiła negatywne konsekwencje. Najważniejsze jest osiągnięcie swojego zwycięstwa, co często równa się powiedzeniu: „po trupach do celu”. Chcesz rozpoznać toksyka? Zwracaj uwagę, czy realizując wasze wspólne cele, dba wyłącznie o swoje dobro czy zwraca uwagę też na twój komfort.
Manipulacja
Manipulacja jest jednym z charakterystycznych objawów toksyczności. Osoby toksyczne często stosują różne strategie manipulacyjne, aby osiągnąć swoje cele, nie zważając na uczucia innych. Jednym z objawów manipulacji jest wzbudzanie poczucia winy, nawet w przypadku kiedy nie zrobiłeś nic złego. Manipulacja to również wykorzystywanie ciebie i twojego dobra, gdy chcesz pomagać innym. Taka osoba często będzie robiła z siebie ofiarę, zrzucała winę na system, rząd i inne osoby, nie chcąc ponosić żadnej odpowiedzialności za swoje działanie. Strzeż się takich ludzi.
Poczucie wyższości
Osoby toksyczne często prezentują postawę wyższości wobec innych, uważając się za lepsze, mądrzejsze lub bardziej wartościowe. Ich trikiem jest poniżanie, wyśmiewanie, stosowanie sarkazmu oraz arogancja. Chcą w ten sposób dowartościować siebie, umniejszając innym osobom, choć często sami nie reprezentują sobą zbyt wiele. Nie umieją się także przyznać do błędów, uważając, że są nieomylni. To inni popełniają błędy.
Ciągłe krytykowanie
Toksyczne jednostki często krytykują innych bez konstruktywnej podstawy, co może prowadzić do obniżonego poczucia własnej wartości u ofiary. Toksyki nie reprezentują sobą zbyt wiele, a czują się lepiej, kiedy poniżają innych, wyśmiewając ich nawet publicznie, najczęściej po to, by zyskać aprobatę wśród innych osób. Kiedy widzisz, że ktoś przy tobie krytykuje drugą osobę, nigdy nie bierz w tym udziału, by nie dać satysfakcji tej osobie. Ona tego właśnie oczekuje.
Strategie rozpoznawania toksyczności
Obserwacja zachowań
Skoncentruj się na obserwowanych zachowaniach, zamiast na słowach. Często to, co ktoś mówi, nie zgadza się z tym, co robi. Liczą się czyny, a nie słowa. Toksyczne osoby są w stanie mówić ci miłe rzeczy, dowartościowywać ciebie, aby zyskać twoją sympatię, a później móc cię wykorzystywać i manipulować tobą. Zwracaj uwagę na to, jak się zachowują i jak traktują inne osoby. Nie zawsze wierz w to, co ktoś ci wmawia. Po owocach ich poznacie.
Analiza energii
Zwróć uwagę na to, jakie uczucia wywołuje w tobie dana osoba. Jeśli kontakt z nią powoduje stres, smutek lub irytację, być może mamy do czynienia z toksyczną relacją. Zapewne nieraz zdarzało ci się, że kiedy byłeś w towarzystwie takiej osoby, po chwili czułeś się po prostu zmęczony. Oni lubią narzekać, tym samym ,,wysysając” z ciebie pozytywną energię. Jak się czujesz w jej towarzystwie? Czy kiedy kończysz z nią rozmowę, czujesz się bardziej zbudowany czy może zdemotywowany? To jeden z sygnałów, czy dana osoba jest toksyczna, czy nie.
Ocenianie wzorców
Przeanalizuj, czy dane zachowanie jest jednorazowe, czy też stałe. Toksyczne osoby często wykazują powtarzalne wzorce negatywnego zachowania. Każdy z nas ma gorsze dni. Każdemu z nas zdarza się narzekać i jest to całkowicie normalne. Jednak kiedy ktoś robi to regularnie, niech zapali ci się lampka. Jeśli ktoś regularnie wyśmiewa, krytykuje, ocenia, narzeka, jest to sygnał, że warto trzymać się z daleka. Spędzaj czas z ludźmi, którzy wzbudzają w tobie pozytywne wibracje, bo to oni będą dawać ci wsparcie w trudnych momentach. Nie musisz każdego ,,zbawiać”, nie musisz każdemu pomagać, dlatego że należy dbać także o swoje dobro. Nie będziesz w stanie pomagać innym osobom, jeśli ktoś będzie nieustannie wykorzystywał twoją chęć bycia dla innych. Pamiętaj, aby być dla siebie ważnym i dbać o swoje dobre samopoczucie.
Radzenie sobie z toksycznością
Ustanowienie granic
Określ swoje granice i trzymaj się ich konsekwentnie. Nie bój się powiedzieć „nie”, jeśli czujesz, że coś przekracza granice Twojej wygody. Asertywność w tym wypadku jest podstawą i nie zawsze musisz się na wszystko zgadzać.
Komunikacja bez przemocy
Stosuj techniki komunikacji bez przemocy, które pomagają wyrazić swoje uczucia i potrzeby w sposób konstruktywny. Mów o swoich oczekiwaniach, a także stawiaj pewne granice. To pomoże nie tylko tobie, ale paradoksalnie i tej osobie, która być może nauczy się, że nie wszyscy będą działać zawsze pod jej dyktando.
Budowanie wsparcia
Otaczaj się ludźmi, którzy wspierają i inspirują cię do rozwoju. Pozytywne relacje są kluczowe dla zdrowego życia. Jesteśmy wypadkową pięciu ludzi, z którymi spędzamy najwięcej czasu. Pomyśl, jakimi ty osobami się otaczasz. Jeśli czujesz, że wokół ciebie jest ktoś toksyczny, bywa, że warto się od pewnych ludzi odciąć.
Rozwój emocjonalny
Pracuj nad rozwijaniem swojej inteligencji emocjonalnej, co pomoże ci lepiej zrozumieć i radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Inteligencja emocjonalna to umiejętność zrozumienia swoich emocji, rozpoznawania ich, a także zmiany swojego stanu, kiedy wiesz, że jest to dla ciebie destrukcyjne. Chcesz się chronić? Zacznij się rozwijać i zgłębiać tajniki psychologii, która zdecydowanie pomoże ci w twoim rozwoju.
Rozpoznawanie toksycznych osób w swoim otoczeniu jest kluczowe dla utrzymania zdrowych relacji. Przyjęcie świadomego podejścia do budowy pozytywnych interakcji może przynieść korzyści nie tylko dla zdrowia psychicznego, ale także dla ogólnego dobrostanu i sukcesów życiowych. Pamiętaj, że umiejętność budowania zdrowych relacji wymaga czasu i wysiłku, ale jest inwestycją w naszą przyszłość.
Ważna jest tutaj świadomość i gotowość do działania. Wiedz, że to proces, a zdrowe relacje wymagają pracy i zaangażowania. Korzystając z dostępnych narzędzi i szkoleń, możemy skutecznie radzić sobie z toksycznością, otwierając drzwi do pełniejszego życia i satysfakcji w relacjach z innymi.
Natalia Tatarczuch
(socjolog&coach)
Najnowsze komentarze