Statystyki OECD podają, że jesteśmy jako naród najbardziej zapracowani wśród państw członkowskich Unii Europejskiej… a równocześnie najmniej efektywni. Czas spędzony w pracy nie ma przełożenia na nasze w niej wyniki. Nie tylko nie odnosimy sukcesów zawodowych, ale i wyraźnie odczuwamy negatywny wpływ przepracowania na nasze życie prywatne.
Jeśli między życiem zawodowym a prywatnym brak jest równowagi, wpływa to negatywnie i na nasze samopoczucie psychiczne, i na kondycję fizyczną. Osoby wyrabiające nadgodziny nie mają czasu dla rodziny, co objawia się wyczerpaniem organizmu i brakiem koncentracji w pracy. Dodatkowo, jeśli zadaniom zawodowym towarzyszy stres i negatywne emocje, często nie sposób nie przenieść ich do domów rodzinnych. Skutkuje to problemami w relacjach z najbliższymi i w efekcie prowadzi do poczucia ogólnego niezadowolenia z życia. Stąd już prosta droga do takich przykrych konsekwencji, jak depresja czy wypalenie zawodowe.
Kiedy pracodawca nie interesuje się i nie przejmuje kwestią życiowego balansu u swoich podwładnych, cierpi na tym zarówno firma, jak i pracownicy. Obecnie nie wystarczy już tylko realizacja celów zawodowych pracowników poprzez rozwój ich umiejętności. Na równi ważne jest, by zapewnić im również przestrzeń do rozwijania kreatywności oraz do znalezienia i utrzymania równowagi pomiędzy życiem zawodowym i osobistym.
Co miało na to wpływ? Otóż zmienił się obraz współczesnej rodziny – obecnie pracuje zawodowo najczęściej oboje małżonków, co zmusza ich do godzenia pracy z wychowaniem dzieci. Doszły też tendencje na rynku pracy z coraz większą popularnością elastycznych form zatrudnienia. Pracownicy, zwłaszcza ich młodsze generacje, bez problemu zmieniają miejsce zatrudnienia na takie, które w większym stopniu zapewnia im komfort życia osobistego. Dlatego też atrakcyjne są dla nich przede wszystkim te firmy, które umożliwiają im godzenie pracy z pozazawodowymi zajęciami i obowiązkami – a więc dbają o ich tzw. work-life balance.
Czym jest balans między życiem zawodowym a osobistym?
Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym nie oznacza tylko kontrolowania swoich godzin pracy, czyli unikania wykonywania jej po godzinach w miejscu pracy, w domu lub w czasie urlopu. Również rodzina nie stanowi jedynej sfery funkcjonowania pracownika, która może wpływać na wypełnianie przez niego obowiązków zawodowych czy też na jego samopoczucie.
U podstaw koncepcji work-life balance leży przekonanie, że należy osiągać i odczuwać satysfakcję z każdego aspektu swojego życia. W równowadze lub konflikcie z pracą mogą bowiem pozostawać również takie aktywności, jak hobby, życie towarzyskie, działalność społeczna czy np. kształcenie i wypoczynek. Nawet badania naukowe dowodzą, że w tytułowym balansie nie chodzi wyłącznie o harmonijne relacje między pracą i rodziną – jest to raczej równowaga między naszym funkcjonowaniem w miejscu pracy a życiem prywatnym w ogóle.
Korzyści z work-life balance
Jest ich naprawdę wiele:
- Wzrost efektywności i produktywności w pracy. Wbrew pozorom większa liczba przepracowanych godzin wcale nie musi mieć przełożenia na więcej osiągniętych celów.
- Zrelaksowany i wypoczęty pracownik wykona swoje zadania w krótszym czasie. Co więcej, zachowa przy tym pełną koncentrację, motywację i kreatywność.
- Obniżenie poziomu stresu, odczucia frustracji i innych negatywnych emocji.
- Z powyższego wynika od razu lepsze samopoczucie i stan zdrowia. Osoby mniej zestresowane są zdrowsze.
- To z kolei ma odzwierciedlenie w większej satysfakcji z pracy. Jeśli praca pozostaje w pracy, tj. nie przenosimy jej do życia prywatnego, odczuwamy z niej większą przyjemność.
- Wysiłki pracownika są ukierunkowane na osiąganie ważnych celów zawodowych i prywatnych.
- Odzyskuje on chęci do działania i energię.
- Osoba zachowująca work-life balance żyje w zgodzie ze sobą i tym samym zwiększa się poziom jej ogólnego zadowolenia z życia. Ma możliwość skupienia się na sobie i swoim szczęściu z jednoczesnym poszanowaniem innych osób.
- Zdecydowanie zmniejsza się ryzyko wystąpienia wypalenia zawodowego oraz problemów zdrowotnych, takich jak np. depresja.
- Pracownik odczuwający wyżej wymienione korzyści jest bardziej lojalny wobec pracodawcy, który od razu zyskuje w jego oczach lepszy wizerunek. Firmy, w których dba się o work-life balance, są chętniej polecane i lepiej oceniane przez podwładnych.
- Z powyższego wynika większa łatwość w przyciągnięciu, a następnie zatrzymaniu w przedsiębiorstwie najlepszych pracowników.
- Jak wynika ze światowych badań, osoby, które mają możliwość zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, mocniej angażują się w pracę, są w większym stopniu skore do realizacji celów biznesowych firmy i zdecydowanie rzadziej zmieniają pracę.
Co mogę zrobić dla siebie?
Brak balansu między życiem zawodowym a prywatnym pociąga za sobą szereg negatywnych konsekwencji, które dotyczą firmy, pracownika, jak i jego bliskich. Z kolei zachowanie tej równowagi przynosi wszystkim stronom nieocenione korzyści. Są rozwiązania, które dla poprawy work-life balance może wprowadzić u siebie pracodawca, jednak niezależnie od tego również my sami możemy zadbać o siebie.
Gdy praca staje się dla nas utrapieniem i prawie już nie pamiętamy, jak wyglądają nasi bliscy, warto powiedzieć sobie „stop” i podjąć odpowiednie kroki. Poznajmy kilka sprawdzonych sposobów na osiągnięcie w życiu zdrowego balansu – tak żeby cieszyć się zarówno satysfakcjonującą pracą, jak również relacjami z rodziną i ze znajomymi, rozwojem osobistym i np. wypoczynkiem.
Nasze priorytety
W pierwszej kolejności warto rozważyć, co jest dla nas w życiu najważniejsze, zawodowo i prywatnie, a następnie podążać w tym kierunku. Zastanówmy się, co jest naszą najważniejszą potrzebą, jakie są wartości, którymi chcemy się kierować, co cenimy, a także jakie są możliwości naszego ciała i umysłu. Taka samoanaliza da nam wiedzę o nas samych, o tym, co nas uszczęśliwia, a także czego powinniśmy unikać.
Dobrze, by nasze rozważania objęły też stres, jakiego doświadczamy w pracy – ile jesteśmy w stanie znieść, a kiedy należałoby postawić granicę. Zastanówmy się, jakie są nasze mocne i słabe strony? W którą stronę chcielibyśmy się rozwijać?
Dobra organizacja
Jeśli praca zajmuje nam zbyt dużo godzin, natomiast na życie prywatne brakuje nam czasu, przyczyną jest często zła organizacja. Dobrze jest nauczyć się zarządzać czasem. Jest wiele sposobów na wykonywanie zadań szybciej, a mimo to nadal rzetelnie i poprawnie.
Dzięki dobrej organizacji pracy oszczędzamy czas i możemy przeznaczyć go np. na wypoczynek, w miejsce dotychczasowych nadgodzin.
Co warte podkreślenia, zasady zarządzania czasem przydadzą się również w życiu prywatnym, przy takich aktywnościach, jak chociażby załatwianie spraw urzędowych i formalności, czy codzienna logistyka dojazdu do szkoły z dziećmi, a następnie do pracy (i droga powrotna popołudniami).
Analiza własnej sytuacji
Warto obiektywnie spojrzeć i przeanalizować swoje życie. Przyznajmy szczerze, czy np. nie bierzemy na siebie zbyt wiele pracy lub czy konkretne zadanie naprawdę jest tak istotne, by na jego realizację przeznaczyć cały weekend?
Z reguły uważamy, że problem dotyczy tylko pracy. Tymczasem często jest wręcz odwrotnie – w takim stopniu skupiamy się na sprawach osobistych (np. na chorobie w rodzinie czy na wychowywaniu dzieci), że dzieje się to kosztem życia zawodowego (nie realizujemy założonych celów, zaniedbujemy obowiązki).
Rozważmy też, czy przypadkiem nie jest tak, że stawiamy pracę w centrum tylko z tego powodu, że podświadomie uciekamy w nią od kłopotów osobistych.
Bądźmy asertywni
Warto nauczyć się mówić „nie”. Przyglądajmy się naszym zadaniom, by rozróżnić wśród nich te, które naprawdę musimy lub chcemy wykonać, a także takie, które powinniśmy lub też możemy zrobić. Dajmy sobie prawo do odmowy w kwestii tych drugich, ewentualnie zaplanujmy przełożenie ich realizacji na później.
Perfekcjonizm w karbach
Odpuśćmy sobie nadmierny perfekcjonizm. Dążenie w każdej sytuacji do perfekcji powoduje, że nigdy nie jesteśmy zadowoleni z siebie i nie czujemy satysfakcji z realizacji zadań. Jeśli za wszelką cenę chcemy dojść do idealnych wyników i statystyk, możemy bardzo skutecznie zabić w sobie radość z rozwoju i motywację.
Warto nagradzać się za osiąganie celów pośrednich i pozwolić sobie od czasu do czasu na błędy.
Co ważne, odpuszczanie perfekcjonizmu dotyczy również życia prywatnego – jeśli rodzina zamiast domowego obiadu zje czasem posiłek zamówiony z dostawą do domu, naprawdę nikomu nie stanie się krzywda.
Zdrowy rozsądek w cenie
Pilnujmy, by nie wpadać ze skrajności w skrajność. Może się zdarzyć, że popracujemy po godzinach lub porozmawiamy o sprawach zawodowych z rodziną. Możemy też pomyśleć o problemach domowych, będąc w biurze, lub np. wyjść za zgodą przełożonego do lekarza w godzinach pracy. We wszystkim zachowajmy po prostu zdrowy umiar. Ważne, by sfera służbowa harmonijnie współgrała z zajęciami i obowiązkami pozazawodowymi, oraz żeby nie wpływały one na siebie nawzajem negatywnie.
Relacje międzyludzkie
Nawet jeśli praca jest naszą pasją, nie zapominajmy o utrzymywaniu dobrych i zdrowych relacji z ludźmi. Zacząć można właśnie od miejsca pracy, dbając o pozytywną komunikację ze współpracownikami i pomagając sobie wzajemnie. Pamiętajmy, by każdego dnia znaleźć czas dla bliskich, ale też pielęgnujmy nasze relacje przyjacielskie i chociaż od czasu do czasu spotkajmy się ze znajomymi.
Nie zaniedbywać pasji
W poszukiwaniu rozwoju i równowagi – zawodowej i osobistej – warto nie zaniedbywać swojego hobby i pasji, a także wszystkich tych rzeczy, za sprawą których czujemy się dobrze i które pozwalają nam się zrelaksować. By w pełni korzystać z życia, działajmy w wielu obszarach. Bez względu na to, czy chodzi o podróże, trening w siłowni, malowanie czy np. lekturę książek, znajdźmy czas również na to.
Równowaga między życiem zawodowym a osobistym to nie tylko samo ograniczanie godzin pracy, ale dbanie o satysfakcję z życia w aspekcie całościowym. Przedstawione powyżej metody pozwolą nam z powodzeniem osiągnąć zdrowy balans w życiu. Jeżeli jednak czujemy, że sami nie poradzimy sobie z naszym problemem i potrzebujemy pomocy w poprawie naszego codziennego funkcjonowania, warto skorzystać z usług fachowca. Na rynku jest dostępnych wiele szkoleń, a Fundacja O Zdrowie Dbaj już niebawem wyjdzie do Państwa z ofertą warsztatu z zarządzania czasem.
Źródła:
- https://adammamok.pl/jak-zachowac-rownowage-miedzy-zyciem-prywatnym-i-zawodowym/
- https://annabathory.pl/2018/01/31/rownowaga-miedzy-zyciem-zawodowym-a-osobistym/
- https://badaniahr.pl/rownowaga_miedzy_zyciem_prywatnym_a_praca_work_life_balance
- https://leszekfurmann.pl/2019/02/26/perfekcjonizm-lekcja-od-krzysztofa-ignaczaka/
Najnowsze komentarze